देशाच्या व राज्याच्या उद्योग क्षेत्राच्या वाढीच्या मोजमापात उद्योजकांनी योगदान द्यावे : विजय आहेर

पालघर दि. 27 : वार्षिक उद्योग पाहणी (Annual Survey of Industries) हा उद्योगविषयक (संघटित क्षेत्र) महत्वपूर्ण आकडेवारीचा प्रमुख स्त्रोत आहे. या आकडेवारीचा वापर या आकडेवारीचा वापर राष्ट्रीय उत्पन्न अंदाज (GPD) तयार करण्यासाठी, औद्योगिक संरचनेचा अभ्यास करण्यासाठी व उद्योगविषयक धोरणे निश्चितीसाठी होतो. राष्ट्रीय स्तरावर सांख्यिकी कार्यालयाकडून देशातील सर्व राज्यांमधील प्रमुख उद्योगांच्या वार्षिक उद्योग पाहणीचे काम करण्यात येते तर राज्यातील उद्योग पाण्याचे काम अर्थ व सांख्यिकी संचालनालय या राज्य शासनाच्या सांख्यिकी विषयक नोडल यंत्रणेकडून करण्यात येत असून निवड करण्यात आलेल्या उद्योगांना सांख्यिकी संग्रहण अधिनियम 2008 खालील तरतुदींनुसार माहिती देणे बंधनकारक आहे. वाउपच्या क्षेत्रकामातून संकलित करण्यात येणाऱ्या माहितीची गुणवत्ता वाढवण्यासाठी व क्षेत्रकामाचा दर्जा उंचाविण्याच्या दृष्टिकोनातून 2021 – 22 या वर्षाच्या क्षेत्रकामासाठी राज्यातील क्षेत्रीयं अधिकाऱ्यांची तीन दिवसीय कार्यशाळा नियोजन विभागाच्या अधिनस्त अर्थ व सांख्यिकी संचालनालय, मुंबई तर्फे यशदा, पुणे येथे आयोजित करण्यात आली होती.
कार्यशाळेच्या उद्घाटन कार्यक्रमाचे अध्यक्षस्थानी यशदाचे महासंचालक एस. चोकलिंगम व प्रमुख पाहुणे म्हणून औद्योगिक सांख्यिकी विभागाचे उपमहानिदेशक सौम्य चक्रवर्ती, राष्ट्रीय सांख्यिकी कार्यालय, कोलकाता, राष्ट्रीय नमुना पाहणी विभागाच्या पुणे येथील क्षेत्रीय कार्यालयाचे संचालक आलोककुमार, उद्योग विभागाचे प्रतिनिधी पुणे जिल्हा उद्योग केंद्राचे महाव्यवस्थापक पी.डी. रेंदाळकर आणि अर्थ व सांख्यिकी संचालनालनाचे संचालक विजय आहेर आदी उपस्थित होते. राज्यातील प्रादेशिक सांख्यिकी कार्यालयांचे डॉ. किरण गिरगावकर, सहसंचालक व जिल्हा सांख्यिकी कार्यालयाचे सहायक संशोधन अधिकारी चंद्रकांत भगत आणि क्षेत्रकाम करणारे कर्मचारी या कार्यशाळेत उपस्थित होते. असे एकूण 164 अधिकारी व कर्मचारी या कार्यशाळेत सहभागी झाले.
सौम्या चक्रवर्ती यांनी जगात बहुतांश देशांमध्ये वार्षिक उद्योग पाहणी घेण्यात येत असल्याचे सांगून आपल्या देशातील वार्षिक उद्योग पाहणीमध्ये सर्वात अधिक उद्योगांची पाहणी केली जात असल्याची अभिमानास्पद बाब नमूद केली व माहिती विहीत वेळेत संकलित करुन उपलब्ध करून देण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले. विजय आहेर यांनी या प्रशिक्षणाचा पुरेपुर लाभ घ्यावा व जरी मनुष्यबळाची कमतरता असली तरी कामाचे योग्य नियोजन करून शासनासाठी व उद्योग क्षेत्रासाठी महत्त्वाची असलेली माहिती या पाहणीच्या माध्यमातून वेळेत व गुणवत्तापूर्ण उपलब्ध करून देण्याच्या दृष्टीने कार्यवाही करण्याच्या सूचना दिल्या तसेच उद्योगांनी देखील या कामी आवश्यक ते सहकार्य करावे असे आवाहन केले. यशदाचे महासंचालक श्री. चोकलिंगम यांनी देशातील सर्व्हेचा इतिहास, माहितीचे महत्त्व आणि त्याचा वापर आणि त्यामुळे होणारे अपेक्षित किंवा अनपेक्षित परिणाम याबाबत उदाहरणांसह अतिशय रंजक पद्धतीने उपस्थितांच्या ज्ञानात भर घातली. माहिती तंत्रज्ञानात होत असलेला नवनवीन प्रगतीद्वारे उपलब्ध होत असलेले आर्टिफिशियल इंटलिजन्स व मशीन लर्निंग यासारखे तंत्रज्ञान याचा विचार करून माहिती संचालनाच्या पद्धतीमध्ये देखील सुधारणा होण्याच्या दृष्टीने विचार करण्याची आवश्यकता प्रतिपादन केली. वार्षिक उद्योग पाहणीच्या कामासाठी शुभेच्छा दिल्या. कार्यक्रमाच्या प्रास्तविकात अर्थ व सांख्यिकी संचालनालयाच्या उपसंचालक दिपाली धावरे यांनी वार्षिक उद्योग पाहणीबाबत सर्व उपस्थितांना अवगत केले. अर्थ व सांख्यिकी संचालनालयाच्या नवेन्दु फिरके यांनी उद्घाटनाच्या कार्यक्रमासाठी उपस्थित मान्यवरांचे व सर्व उपस्थित त्यांचे आभार मानले.
या कार्यक्षेत्रामध्ये राष्ट्रीय सांख्यिकी कार्यालयाचे उपसंचालक रणबीर डे व बाप्पा करमरकर, प्रख्यात अर्थतज्ञ व प्राध्यापक डॉ. प्रदीप आपटे, पुणे राष्ट्रीय नमुना पाहणी कार्यालयाच्या पुणे येथील क्षेत्रीय कार्यालयाचे उपसंचालक श्रीनिवास शिर्के आणि महेश बोरघडे यांनी मार्गदर्शन केले. कार्यशाळेच्या दुसऱ्या दिवशी अर्थ व सांख्यिकी संचालनालयाचे अप्पर संचालक डॉ. जितेंद्र चौधरी हे सत्र नियंत्रक व तज्ञ मार्गदर्शक म्हणून उपस्थित होते.
अर्थ व सांख्यिकी संचालनालयाच्या संबंधित अनुभवी प्रशिक्षकांद्वारे वार्षिक उद्योग पाहणीच्या कामाचे प्रात्यक्षिकासह प्रशिक्षण संगणकावर घेण्यात आले व प्रशिक्षणार्थींच्या अडचणींचे निराकरण करण्यात आले.
कार्यशाळेच्या समारोपाच्या कार्यक्रमासाठी पुणे यशदाचे उपमहादेशक डॉ. मल्लीनाथ कलशेट्टी हे अध्यक्ष व अर्थ व सांख्यिकी संचालनालयाचे अप्पर संचालक पुष्कर भगूरकर हे प्रमुख पाहुणे म्हणून उपस्थित होते.